Drentse Knieperties en Nieuwjaarsrolletjes: Het Verhaal Achter de Traditionele Koekjes

Drentse Knieperties
Knieperties (of knijpertjes) zijn dunne, platte wafeltjes die traditioneel worden gebakken in Drenthe en omliggende regio’s. Het woord kniepertie komt van het Drentse dialectwoord voor “knijpertje”, verwijzend naar de wafelijzers waarin de koekjes worden geklemd en gebakken. Knieperties symboliseren het oude jaar: de platte vorm staat voor een jaar dat is uitgespreid, alles is al gebeurd en ligt achter ons.

Deze traditie gaat ver terug, waarschijnlijk naar de 17e of 18e eeuw, toen wafelijzers gemeengoed werden in huishoudens. Knieperties werden vaak rond de feestdagen gebakken omdat suiker, boter en bloem destijds luxegoederen waren. Het bakken ervan werd een sociale activiteit, waarbij families samenkwamen om verhalen te delen en het jaar te evalueren.

Nieuwjaarsrolletjes
Nieuwjaarsrolletjes zijn dunne, opgerolde wafeltjes die vaak gevuld worden met slagroom. Ze symboliseren het nieuwe jaar: de opgerolde vorm staat voor een jaar dat nog niet is ontvouwen, vol nieuwe kansen en mogelijkheden. Deze koekjes worden vooral in Oost-Nederland gebakken, waaronder Drenthe, Overijssel en de Achterhoek.

Net als knieperties hebben nieuwjaarsrolletjes een lange geschiedenis. Ze werden vaak gebakken rond Nieuwjaar als een manier om gasten te verwelkomen en het nieuwe jaar te vieren. Het vullen van de rolletjes met slagroom kwam later, waarschijnlijk door de verbeterde beschikbaarheid van zuivelproducten.

Hoe verhouden knieperties en nieuwjaarsrolletjes zich tot elkaar?
Hoewel knieperties en nieuwjaarsrolletjes dezelfde basis hebben (dezelfde wafelbeslag en wafelijzers), verschillen ze in vorm en symboliek:

Knieperties worden rond de Kerstdagen en Oudjaar gegeten en blijven plat, passend bij het idee van een afgesloten jaar.

Nieuwjaarsrolletjes worden gegeten vanaf Nieuwjaarsdag en worden opgerold, passend bij het idee van een nieuw begin.

De overgang van knieperties naar nieuwjaarsrolletjes weerspiegelt het symbolische einde van het oude jaar en de start van het nieuwe jaar, en het bakken van beide koekjes in dezelfde periode is een mooie traditie die families samenbrengt.

Moderne varianten
Tegenwoordig worden knieperties en nieuwjaarsrolletjes vaak gevuld met zoetigheden zoals slagroom, fruit of zelfs likeur, wat de traditie een moderne twist geeft. Maar voor velen blijft het bakken van deze koekjes een nostalgisch moment dat herinnert aan de eenvoud en warmte van vroeger.