Tot nu toe heb ik jullie mee genomen in mijn zoektocht naar een nieuwe camera wat eindigde in de beslissing om een Nikon Z6III aan te gaan schaffen bij CameraNu.nl in Groningen. Maar ineens realiseerde ik mij dat ik wel weet wat het verschil is tussen een Spiegelreflexcamera en een Systeemcamera, maar wellicht hebben jullie geen idee ondanks dat ik in een eerdere blog kort heb stil gestaan bij de grootste verschillen. Dus ik wil hier proberen om in een wat uitgebreider maar duidelijk verhaal te vertellen wat de grootste verschillen zijn.

Het belangrijkste verschil: Hoe je door de camera kijkt

Nou, als dat het belangrijkste verschil is eindigt hier dit verhaal. Of misschien toch niet. Laten we samen een kijken welke verschillen er nog meer zijn te vinden tussen beide.

Spiegelreflexcamera (Optische zoeker):

De naam zegt het al, in een Spiegelreflexcamera zit een spiegel. Er zit een spiegel onder een hoek van 45 graden. Het licht dat door de lens komt, wordt door deze spiegel naar boven gekaatst, via een prisma, en komt dan bij je oog in de zoeker. Je kijkt dus letterlijk door een systeem van spiegels naar het échte licht dat op dat moment door je lens komt.

Dit noemen we een optische zoeker of TTL-zoeker (Through The Lens). Wat je ziet is:

• Direct, zonder vertraging
• Precies wat er voor de lens gebeurt
• Onafhankelijk van de camera-instellingen – ook als je batterij leeg is, kun je nog door de zoeker kijken
• Een natuurlijk, helder beeld

Op het moment dat je de sluiterknop indrukt, klapt de spiegel naar boven weg, wordt het licht doorgelaten naar de beeldsensor, en wordt je foto gemaakt. Daarom hoor je dat karakteristieke “klap-klap” geluid en is je zoeker even zwart tijdens de opname.

Systeemcamera (Elektronische zoeker):

Hier zit dus géén spiegel tussen lens en sensor. Het licht valt constant rechtstreeks op de beeldsensor. De sensor zet dit licht om in een digitaal signaal, en dat wordt weergegeven op een klein schermpje in de zoeker (de elektronische zoeker of EVF – Electronic ViewFinder) of op het scherm aan de achterkant.

Wat je ziet is dus:

• Een live digitaal beeld van wat de sensor ziet
• Je eindresultaat: als je de belichting aanpast, zie je het direct in de zoeker lichter of donkerder worden
• Alle effecten (zwart-wit, filters, belichting, witbalans) zie je al vóórdat je de foto maakt
• Hulplijnen, histogrammen, waterpas – alles kan in de zoeker worden getoond

Het cruciale verschil voor de fotograaf:

Met een spiegelreflexcamera kijk je dus naar de werkelijkheid en moet je inschatten hoe je foto eruit gaat zien. Pas nadat je de foto hebt gemaakt en op het schermpje bekijkt, weet je of de belichting, kleuren en scherpte kloppen.

Met een systeemcamera zie je al tijdens het componeren precies hoe je foto eruit komt te zien. Te donker? Je ziet het meteen en kunt bijstellen. Twijfel je of die achtergrond scherp genoeg is? De zoeker toont het direct. Het is alsof je een voorvertoning hebt van je eindresultaat.

Waarom de systeemcamera de toekomst is:

Hoewel puristen nog steeds zweren bij de optische zoeker van een spiegelreflex, biedt de systeemcamera een enorm voordeel, vooral voor fotografen die hun vak nog leren of die precisie belangrijk vinden.

De belichtingsdriehoek – de combinatie van sluitertijd, diafragma en ISO – is de basis van fotografie. Bij een spiegelreflexcamera moet je deze waarden instellen en hopen dat het goed is. Je kijkt door de zoeker, ziet een tafereel, stelt bijvoorbeeld je diafragma in op f/2.8 voor een zachte achtergrond, verhoogt je sluitertijd naar 1/500 voor beweging, en past je ISO aan naar 400. Maar zie je ook echt wat dit doet met je eindresultaat? Nee. Pas na de foto weet je of het te licht, te donker of precies goed is, zoals je bedoeld had.

Met een systeemcamera is dit compleet anders. Draai je aan je diafragma? Je ziet in de zoeker direct de achtergrond waziger of scherper worden. Verander je de sluitertijd? De belichting past zich real-time aan in beeld. ISO omhoog? Je ziet meteen of je foto lichter wordt en of er ruis bijkomt. Dit is enorm leerzaam en efficiënt maar vooral erg handig.

Stel je voor: je fotografeert een portret bij zonsondergang. Het licht verandert elke minuut. Met een spiegelreflex schiet je een foto, checkt het schermpje, past aan, schiet opnieuw, checkt weer. Met een systeemcamera draai je gewoon aan je instellingen terwijl je door de zoeker kijkt en zie je direct wanneer de belichting perfect is. Geen giswerk, geen gemiste momenten, geen frustratie.

Daarnaast zijn systeemcamera’s lichter (geen zwaar spiegelmechanisme), stiller (geen klappende spiegel die mensen of dieren opschrikt), en sneller bij het maken van series foto’s. De autofocus werkt vaak beter omdat de sensor direct gebruikt wordt voor focussen, in plaats van een apart AF-systeem zoals bij spiegelreflexcamera’s.

Het enige serieuze nadeel? Batterijverbruik. Die elektronische zoeker en constant actieve sensor vreten stroom. Waar je met een spiegelreflex makkelijk 1000+ foto’s op één accu maakt, red je met een systeemcamera vaak maar 300-400 foto’s. De oplossing is simpel: extra accu’s meenemen.

Voor de moderne fotograaf die controle, precisie en directe feedback wil, is de systeemcamera simpelweg de betere keuze. Je leert sneller, maakt minder fouten, en werkt efficiënter. De traditionele charme van een optische zoeker is prachtig, maar de praktische voordelen van een elektronische zoeker wegen daar ruimschoots tegenop. En naast het gewicht zijn die voordelen de belangrijkste redenen geweest om te beslissen om een nieuwe camera aan te gaan schaffen.